Dita - Dita Kraus

Autobiografisch

Wereldoorlog Twee

'Ik voelde geen verdriet, geen medelijden. Ik voelde niets. Ik besefte dat wat ik zag zo vreselijk was dat het het menselijke begrip te boven ging. Maar emoties voelde ik niet.'

Het verhaal

Dita Kraus werd in 1929 in Praag geboren, in een Joods gezin, en doorstond de turbulentste en moeilijkste jaren van de twintigste eeuw. In Dita beschrijft ze haar ongelooflijk moedige leven, dat getekend werd door de Tweede Wereld­oorlog.

Haar verhaal begint voor de oorlog, met haar kindertijd. Tijdens de bezetting door de nazi's werden zij en haar familie naar het getto Theresienstadt gestuurd. Vervolgens belandde ze in Auschwitz en Bergen-Belsen. Dita beschrijft de zwa­re omstandigheden in deze concentratiekampen en haar rol als bibliothecaresse van de kostbare boeken die de gevangenen langs de bewakers wisten te smokke­len. Ook vertelt ze over haar leven na de Tweede Wereldoorlog, over haar huwe­lijk met Otto B. Kraus, die ook de Holocaust overleefde, over haar nieuwe leven in Israël en de vreugde en het verdriet van het moederschap.

Enkele jaren geleden las ik De bibliothecaresse van Auschwitz waarin Dita Kraus een grote rol speelt. Nu schrijft Dita haar eigen levensverhaal neer, in haar eigen woorden en met haar eigen gevoelens.

De cover sprak mij onmiddellijk aan, een foto met een jonge Dita. De foto wordt jammer genoeg ontsierd door een gele Jodenster die op haar trui genaaid is, een onontkoombaar feit in de Tweede Wereldoorlog. Maar toch blijft deze moedige jonge vrouw lachen op de foto. Doorheen het verhaal wordt er vaak verwezen naar foto's, sommige vind je dan ook terug in het boek, andere niet. Jammer van degene die niet getoond worden, ik had graag nog meer foto's gezien.

Het verhaal van Dita is verdeeld in drie delen, haar vooroorlogse leven in Tsjechië, de Tweede Wereldoorlog en haar verdere leven na de oorlog.

Het boek is een samenraapsel van herinneringen van Dita die zijn samengebracht in een verhaal. Soms kan het verwarrend zijn en wordt er naar mijn gevoel wat van de hak op de tak gesprongen. Maar natuurlijk is Dita op het moment dat ze het boek schrijft al 92, en kan ik hier dan ook wel doorheen kijken.

Dita's tijd tijdens de Tweede Wereldoorlog liet bij mij de grootste indruk achter. Ze omschrijft duidelijk alle beproevingen die ze samen met haar familie doormaakt, doch lijkt het wel of ze ook wel een afstand bewaard en niet te erg in detail gaat. Misschien om zichzelf te beschermen tegen deze pijnlijke herinneringen?

Het is een meeslepend en ook soms aangrijpend verhaal over een jonge vrouw die na een verschrikkelijke periode in de oorlog toch nog het beste van haar leven probeert te maken.

Deze paragraaf wil ik graag met jullie delen

Fragment uit Auschwitz- Birkenau

's Ochtends werden we versleept naar een afgelegen deel van het kamp. Op de open truck werden de vrouwen tegen elkaar aan geperst. De laatste die erbij werd gepropt was een lange, witharige oude vrouw in een zwarte dunne jas. Mama en ik wachtten met de overgebleven vrouwen op de volgende truck.

Met een plotselinge ruk trok de volle truck op. De achterflap was niet vastgemaakt en hing open. De oude vrouw verloor haar evenwicht en viel uit de truck. Tijdens haar val spreidden haar witte haren zich rond haar hoofd als een halo: ze leek niet te vallen, maar te zweven. Haar zwarte mantel bolde als zeildoek en plofte langzaam neer op haar lichaam op de grond.

Ze lag uitgestrekt op de bevroren aarde. Niemand ging naar haar toe. Misschien leefde ze nog en had ze gered kunnen worden. Maar de truck was doorgereden en wij, die daar stonden, durfden ons niet te verroeren vanwege de kapo's met hun stokken. Aan de andere kant: misschien was zij wel degene die geluk had. Haar bleef een lang lijden en een verschrikkelijke dood bespaard.

Maar voor mij, een veertienjarig meisje, zou de herinnering aan die oude, onbekende vrouw de essentie van de Shoah worden, de essentie van Auschwitz.

Ik wacht niet langer totdat...de oorlog eindigt,we bevrijd zijn, ik getrouwd ben, het kind is geboren, we meer geld hebben, het schooljaar voorbij is, de vrede komt...

Ik hoef niet meer uit te stellen. Ik heb mijn eigen leven bijgehaald.

Specificaties

Uitgever: Boekerij

Prijs: Paperback €20,99 E-book €12,99

Publicatiedatum: 07-09-2021

Aantal pagina's: 432

ISBN: 978 90 225 9323 3